• 0776 74 55 22
  • 0979 00 55 22
  • 0779 74 55 22
  • 0978 17 45 30

Các trường phái ăn chay phổ biến nhất hiện nay, bạn phù hợp với kiểu nào?

Ngày đăng16/04/2025
531Lượt xem
Nguồn tintienkhang.com
0
Ăn chay đã phổ biến từ lâu, đây là phương pháp ăn uống được nhiều người quan tâm, họ thường ăn vì nhiều lý do như vì tôn giáo, đạo đức, sức khỏe, sở thích hay kinh tế. Tùy theo mục đích mà lựa chọn cho mình một hình thức ăn chay phù hợp. Xu hướng này trên thế giới đang phát triển mạnh mẽ với sự đa dạng và nhiều hình thức khác nhau. Trong bài viết này, Tiến Khang sẽ nói về các trường phái ăn chay được đánh giá tốt cho sức khoẻ và được nhiều người lựa chọn, cùng xem ngay nhé!

Ăn chay là gì? Tại sao nên ăn chay?

Ăn chay hay ăn lạt là chế độ ăn uống chỉ gồm những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật (trái cây, rau củ, quả, ngũ cốc …), mỗi trường pháp khác nhau mà có thể có hoặc không ăn những sản phẩm từ sữa, trứng, mật ong. Điểm chung là hoàn toàn không sử dụng các loại thịt động vật (thịt đỏ, thịt gia cầm và hải sản).
Khi nhắc đến ăn chay nhiều người chỉ nghĩ đây là cách ăn uống chỉ dành cho người tu hành có tín ngưỡng. Nhưng ngày nay xã hội phát triển nhiều người đã nhận thức sâu sắc hơn về tầm quan trọng của thức ăn đối với cuộc sống và sức khỏe con người nên đã có nhiều hình thức ăn chay khác nhau, từ đó mà mục đích cũng trở nên đa dạng hơn rất nhiều như: ăn chay vì sức khỏe, để tâm hồn thanh tịnh, ăn vì những mục đích tốt đẹp như bảo vệ môi trường, bảo vệ động vật…
Ăn chay là gì? Tại sao nên ăn chay?
Ngoài ra, có nhiều nghiên cứu khoa học cũng đã chứng minh các thực phẩm nguồn gốc động vật hoặc các sản phẩm công nghiệp liên quan đến việc chăn nuôi quy mô lớn sẽ có nguy cơ chứa nhiều chất hoá học nhưng thuốc tăng trọng, kháng sinh trong các sản phẩm. Khi con người tiêu thụ vào cơ thể sẽ dẫn đến sự phát triển của các vi khuẩn kháng kháng sinh ở người.
Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng một chế độ ăn chay lành mạnh, cân bằng dinh dưỡng thì sẽ tốt cho cơ thể bên cạnh hỗ trợ giảm cân còn ngăn ngừa một số bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh tim và thậm chí là ung thư.
Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang tác động rất xấu lên bầu không khí, nguồn nước, đất… Trong đó việc chăn nuôi, sản xuất, chế biến các sản phẩm từ động vật gây tác động xấu đến môi trường rất nhiều. Một số người chọn ăn chay như một cách để bảo vệ môi trường và  động vật.  Ngoài ra, ăn chay đôi khi cũng đơn giản vì xuất phát từ mong muốn cá nhân, theo đuổi chế độ lành mạnh, thích ăn rau củ và các đồ ăn chế biến từ thực vật.
=> Xem thêm: Tổng Hợp Các Loại Thực Phẩm Chay Giàu Protein

Các trường phái ăn chay theo tôn giáo, tín ngưỡng

Ăn chay theo Đạo Phật

Đạo Phật là tôn giáo phổ biến nhất tại Việt Nam, việc ăn chay mang một ý nghĩa sâu sắc và gắn liền với các nguyên tắc về sự từ bi, vô ngã và tinh khiết. Nó không chỉ đơn giản là một chế độ ăn uống, mà còn là một phương pháp để tu hành, giúp người hành giả rèn luyện thân tâm, giảm bớt tham ái và phát triển lòng từ bi đối với chúng sinh.
Ăn chay không phải là nghĩa vụ bắt buộc mà là một hành động tự nguyện để nâng cao phẩm hạnh, thanh tịnh hóa thân tâm, nên đề cao những Phật tử ăn chay vì mục tiêu tu hành, không phải để gây sự chú ý hay phô trương.
Ăn chay theo Đạo Phật
Có nhiều hình thức ăn chay trong đạo Phật như ăn chay hoàn toàn (chỉ ăn thực vật không ăn động vật); Ăn chay theo ngày (ăn chay vào những ngày đặc biệt như ngày rằm, ngày mùng 1); Ăn chay trong chùa (Các vị tu sĩ trong chùa thường ăn chay mỗi ngày)
Quy định chung là không ăn tất cả các sản phẩm từ động vật bao gồm các loại thực phẩm như mật ong, sữa, trứng, phomat…Ngoài ra, trường phái này còn không ăn một số loại rau trong chi hành có mùi thơm đặc trưng như hành , hẹ, tỏi, nén và kiệu (gọi chung là “ngũ tân”).     

Ăn chay theo Đạo Công Giáo

Công giáo cũng phổ biến tại Việt Nam, việc ăn chay có ý nghĩa quan trọng trong việc tu thân, tẩy rửa linh hồn và thể hiện sự ăn năn, sám hối của mỗi người. Mặc dù không có quy định nghiêm ngặt như các tôn giáo khác, nhưng trong các mùa phụng vụ đặc biệt, đặc biệt là Mùa Chay, tín hữu Công giáo thường thực hành ăn chay và kiêng thịt.
Mùa Chay là thời gian để cầu nguyện, ăn chay, và kiêng cữ, nhằm tưởng nhớ và đồng hành với sự hy sinh của Chúa Giêsu
Ăn chay theo Đạo Công Giáo
Các tín đồ thường chỉ ăn chay 2 ngày (ngày thứ tư Lễ Tro và thứ sáu Tuần Thánh) thường ăn ít và cũng kiêng thịt. Trong ngày chay chỉ được ăn một bữa no (chọn bữa nào cũng được), còn những bữa khác chỉ được ăn chút ít và để bụng còn đói. 
Trong ngày chay không được ăn thịt loài máu nóng (heo, bò, gà, vịt…) bao gồm thịt và tất cả những thứ khác như tim, gan, lòng chay…Được ăn cá và loài máu lạnh (như ếch, rùa, sò, cua, tôm). Ngày kiêng thịt cũng được phép dùng trứng và các sản phẩm từ sữa như bơ và phomat. Trong những ngày này, ngoài kiêng thịt còn yêu cầu từ bỏ những thói quen xấu hoặc vật chất không cần thiết để tập trung vào việc cầu nguyện và làm việc thiện.

Ăn chay theo Đạo Hồi

Trong đạo Hồi, ăn chay là một phần quan trọng trong việc tuân theo các nguyên tắc tôn giáo, đặc biệt là trong tháng Ramadan. Chế độ ăn này không giống như trong các tôn giáo khác, vì ăn chay không phải là một chế độ ăn uống thường xuyên mà chủ yếu diễn ra trong một khoảng thời gian nhất định.
Tháng chay Ramadhan (tháng 9 âm lịch của người Ả-rập), người Hồi giáo thực hành nhịn ăn (Sawm) từ lúc mặt trời mọc đến khi mặt trời lặn. Đây là thời gian để tín đồ thể hiện sự biết ơn, khiêm tốn, kiên nhẫn và cầu nguyện. Trong thời gian nhịn ăn, họ không được phép ăn uống, không quan hệ tình dục, và cần tránh những hành động xấu như nói dối, nói xấu, hay nổi giận.
Ăn chay theo Đạo Hồi
Thời gian ăn sẽ vào buổi sáng (Suhoor) trước khi mặt trời mọc và buổi tối (Iftar) khi mặt trời lặn. Chỉ được ăn các thực phẩm trong nhóm halal (hợp pháp), tức là không được ăn thịt lợn, rượu, hoặc các món không được giết mổ theo nghi thức Hồi giáo.
Còn ngoài tháng Ramadan, tín đồ có thể nhịn ăn vào một số ngày đặc biệt như thứ hai, thứ năm hoặc ngày Arafah, nhưng ăn chay không phải là yêu cầu thường xuyên trong đạo Hồi.

Các trường phái ăn chay theo đối tượng thực phẩm

Ăn chay nghiêm ngặt (Vegan)

Trong các trường phái ăn chay, đây là phương pháp ăn chay yêu cầu cao, không sử dụng tất cả các sản phẩm có nguồn gốc động vật, thịt, hải sản, cá, gia cầm, mỡ, chất làm đông (gelatin) và bao gồm luôn cả trứng, sữa, sản phẩm từ sữa hay mật ong vì họ coi chúng là sản phẩm từ động vật.
Vegan có thể được hiểu là ăn thuần chay trong tiếng Việt hay còn gọi ăn chay trường. Hình thức này, người ăn chay kiêng tất cả mọi thứ chỉ ăn thực phẩm thực vật mà thôi. Thậm chí một số người theo chế độ vegan còn mở rộng ra việc không sử dụng các sản phẩm khác như quần áo, giày dép, túi xách làm từ da, lông, sừng hay lụa, vì họ muốn hạn chế tối đa sự khai thác và ảnh hưởng đến các loài động vật trong mọi mặt của cuộc sống.
Đạo đức là nguyên nhân tại sao một số người ăn thuần chay và luôn đề cao lối sống này, ngày nay còn chú trọng cả về bảo vệ quyền lợi động vật và nhận thức về môi trường.
Để có một chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng thì người ăn thuần chay phải bổ sung từ thực vật và được lên kế hoạch kỹ càng với lựa chọn thực phẩm đa dạng. Thông thường đạm nguồn kẽm, axit amin cần thiết đến từ các loại đậu, hạt và vitamin B12 đến từ sản phẩm bổ sung hoặc viên uống. 
Nguồn gốc
  • Vegan xuất hiện từ hàng ngàn năm trước trong các tôn giáo như Ấn Độ giáo, Kỳ Na giáo, Phật giáo Đại thừa.
  • Trường phái Vegan hiện đại được phổ biến vào năm 1944 bởi Donald Watson, người sáng lập Hiệp hội Ăn Chay Thuần Chay tại Anh.
  • Bắt đầu xuất hiện ở Việt Nam khoảng những năm đầu thế kỷ 21, khi phong trào ăn chay tại các quốc gia phương Tây như Mỹ và châu Âu trở nên phổ biến. Những năm gần đây, nổi dậy mạnh mẽ trong giới trẻ tại thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM
  • Số lượng người ăn thuần chay ở Việt Nam có thể lên tới khoảng 1-2 triệu người hoặc có thể còn lớn hơn nếu tính cả những người áp dụng chế độ ăn thuần chay một phần (flexitarian).
Ăn chay nghiêm ngặt (Vegan)
Ưu điểm
  • Tốt cho sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ béo phì, tiểu đường, huyết áp cao.
  • Bảo vệ môi trường, giảm khí thải carbon từ ngành chăn nuôi công nghiệp và nông nghiệp.
  • Không gây hại động vật, phù hợp với người yêu động vật và theo chủ nghĩa nhân đạo.
  • Tăng cường nhận thức về thực phẩm sạch và tự nhiên
Nhược điểm
  • Có thể thiếu vitamin B12, sắt, kẽm, omega-3 nếu không bổ sung đúng cách hoặc không lên kế hoạch cụ thể. 
  • Một số người có thể gặp vấn đề thiếu protein, mất cơ bắp nếu không cân bằng được dinh dưỡng.
  • Khó khăn trong việc tìm thực phẩm thay thế chất lượng, có thể đắt đỏ và không dễ dàng tìm thấy ở mọi khu vực
=> Chế độ ăn thuần chay có nhiều ưu điểm rõ rệt về sức khỏe, bảo vệ động vật và giảm tác động tiêu cực đến môi trường. Tuy nhiên, để chế độ ăn này mang lại lợi ích tối đa, người ăn cần phải lên kế hoạch dinh dưỡng kỹ lưỡng và bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng thiếu hụt.

Ăn chay có trứng Ovo Vegetarian

Ăn chay nhưng ăn có trứng gọi tắt là ovo có nguồn gốc từ tiếng Latinh, có nghĩa là trứng. Đây là trường phái ăn chay thực vật nhưng bạn được ăn trứng và không ăn các sản phẩm từ động vật khác như thịt, cá, sữa hoặc các sản phẩm từ sữa như phô mai, bơ lạt, kem chua, sữa chua và kem.
Tại sao được ăn trứng” - Mặc dù trứng là sản phẩm từ động vật, những người theo chế độ ăn ovo-vegetarian thường không coi việc ăn trứng là xác sinh vì một số lý do như việc tiêu thụ trứng không đồng nghĩa với việc giết hại động vật, nó được thu hoạch mà không làm hại đến gà mái, không phải tất cả trứng đều có thể phát triển thành gà (trứng chưa thụ tinh) nên việc ăn trứng không tước đoạt sự sống. Họ cảm thấy việc ăn trứng là một lựa chọn ít gây tổn thương đến động vật hơn so với việc ăn thịt, bởi họ không tham gia vào quá trình giết mổ động vật. 
Chế độ ăn này vẫn đảm bảo vì lý do đạo đức, mong muốn tránh giết mổ động vật, nhưng vẫn cảm thấy việc tiêu thụ trứng là chấp nhận được nếu trứng được thu hoạch từ các trang trại nuôi dưỡng gà trong điều kiện tốt. So với chế độ ăn thuần chay (vegan), chế độ ovo-vegetarian được đánh giá dễ duy trì hơn vì trứng cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng mà không cần phải tìm kiếm các nguồn thay thế phức tạp khác. 
Nguồn gốc
  • Đây là một trong các dạng của chế độ ăn chay, xuất hiện vào thế kỷ 19 có nguồn gốc từ phương Tây, đặc biệt là ở các quốc gia phát triển như Anh và Mỹ nơi mà nhiều người tìm cách giảm thiểu việc sử dụng thực phẩm từ động vật nhưng vẫn cần một nguồn cung cấp protein và dinh dưỡng từ trứng. 
  • Không phổ biến và không có nhiều sự chú ý đặc biệt tại Việt Nam, đặc biệt trong các cộng đồng Phật giáo, với chế độ ăn chay truyền thống không ăn thịt động vật. 
Ăn chay có trứng Ovo Vegetarian
Ưu điểm
  • Bổ sung nguồn protein chất lượng cao từ trứng mà không cần đến thịt.
  • Trứng giàu choline, omega 3 và vitamin B12, tốt cho sức khỏe thần kinh và tạo máu.
  • Dễ duy trì hơn so với chế độ thuần chay (vegan) vì trứng là một nguồn dinh dưỡng phong phú, dễ tìm và dễ chế biến
  • Việc tiêu thụ trứng từ nguồn chăn nuôi tự nhiên, không công nghiệp giúp hạn chế tác động tiêu cực đến sức khỏe. 
Nhược điểm
  • Chứa hàm lượng cholesterol cao có thể dẫn đến tình trạng tăng cholesterol trong máu, đặc biệt là ở những người có tiền sử bệnh tim mạch 
  • Một số người có thể bị dị ứng trứng như nổi mề đay, khó thở, hoặc thậm chí sốc phản vệ khi trường hợp nặng đặc biệt ở trẻ em
  • Không phù hợp với những ai theo các  tôn giáo cấm ăn trứng như một số nhánh Phật giáo. Dù không giết mổ động vật trực tiếp, nhưng một số người theo triết lý ăn thuần chay có thể vẫn không chấp nhận việc ăn trứng vì đây là sản phẩm của động vật, liên quan đến việc khai thác động vật.
=> Chế độ ăn ovo-vegetarian mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe, đặc biệt là cung cấp thêm protein và vitamin B12, dễ duy trì và linh hoạt. Tuy nhiên, có khả năng gây tăng cholesterol nếu ăn quá nhiều trứng hay không bổ sung hợp lý. Ngoài ra, chế độ ăn này có thể không phù hợp với những người không muốn tiêu thụ bất kỳ sản phẩm nào từ động vật như ăn chay Việt Nam.  

Ăn chay có sữa Lacto Vegetarian

Một trường phái ăn chay đối lập với Ovo Lacto-vegetarian (hay ăn chay có sữa), lacto ở đây đề cập tới sữa bò hay các sản phẩm bơ sữa xuất phát từ tiếng Latinh, có nghĩa là sữa. Đây là một chế độ ăn chay mà người theo chế độ này tiêu thụ thực phẩm từ thực vật và được uống sữa (bao gồm các sản phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua, bơ sữa, kem), nhưng không ăn thịt, cá, trứng hoặc các sản phẩm từ trứng. Những người tập Yoga thường lựa chọn theo trường phái ăn chay này.
Tại sao được dùng sữa” - Lý do được đưa là việc thu hoạch sữa không liên quan đến việc giết mổ động vật. Trái ngược với việc ăn thịt hoặc trứng, sữa có thể được thu thập từ động vật (chủ yếu là bò, dê) mà không làm hại đến chúng. Sữa cũng cung cấp nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể đủ các dưỡng chất này mà không cần phải ăn thịt hay cá. 
Mặc dù nhiều người theo chế độ ăn lacto-vegetarian chọn cách ăn này vì lý do đạo đức và tâm linh nên vẫn chấp nhận sữa vì việc sản xuất sữa không liên quan trực tiếp đến xác sinh động vật. Điều này có thể đáp ứng yêu cầu giảm thiểu sự tổn hại đến động vật, đồng thời duy trì chế độ ăn lành mạnh và đủ dinh dưỡng các trường phái ăn chay khác.
Nguồn gốc
  • Có nguồn gốc từ Phật giáo và các nền văn hóa ẩm thực Ấn Độ (Ấn Độ giáo, Hindu giáo và Jainism), nơi việc ăn chay đã có truyền thống lâu đời được xem là một phần của triết lý sống đạo đức, giảm thiểu tổn hại đến sinh vật và phát triển lòng từ bi.
  • Tôn thờ bò là loài vật thiêng, do đó không ăn thịt nhưng vẫn dùng sữa và chế phẩm từ sữa.
  • Đã được áp dụng và phát triển trong các nền văn hóa phương Tây, đặc biệt là trong các phong trào ăn chay và bảo vệ động vật vào thế kỷ 19 và 20.
Ăn chay có sữa Lacto Vegetarian
Ưu điểm
  • Bổ sung thêm protein, canxi, vitamin D từ sữa, giảm nguy cơ loãng xương, hệ thần kinh và tổng thể cơ thể
  • Ít nguy cơ thiếu vitamin B12 hơn thuần chay.
  • Giúp duy trì cân bằng dưỡng chất dễ dàng hơn.
  • Khá dễ duy trì vì sữa và các sản phẩm từ sữa rất dễ tìm thấy và phổ biến trong các cửa hàng, siêu thị, chợ,...
  • Là lựa chọn đạo đức hơn, giảm thiểu tổn hại đến động vật mà vẫn cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể.
Nhược điểm
  • Một số sản phẩm từ sữa có thể chứa lượng chất béo bão hòa cao khi tiêu thụ quá nhiều có thể dẫn đến tăng cholesterol xấu trong máu và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
  • Sữa động vật có thể gây dị ứng hoặc không dung nạp lactose. Đặc biệt là trẻ em, và có thể gây ra các phản ứng dị ứng nghiêm trọng, từ nổi mề đay đến khó thở. 
  • Một số nghiên cứu cho thấy tiêu thụ sữa quá nhiều có thể làm tăng viêm và mụn
  • Người gặp vấn đề về tiêu hóa sữa khiến họ gặp phải triệu chứng như đầy hơi, đau bụng hoặc tiêu chảy khi tiêu thụ sữa và các sản phẩm từ sữa.
  • Bò thường nuôi trong trang trại, sữa bò thường chứa kháng sinh và hormone tăng trưởng, việc con người vô tình tiêu thụ các chất này, có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe lâu dài.
  • Quá trình sản xuất sữa có thể có những vấn đề đạo đức. Bò cái, thường bị ép buộc sản xuất sữa liên tục trong suốt cuộc đời của chúng. Sau khi sinh con, những con bò cái không được phép nuôi dưỡng con mình, và nhiều con bò đực sẽ bị giết ngay khi sinh ra. Điều này làm dấy lên tranh cãi về đạo đức trong việc sản xuất sữa.
=> Chế độ ăn lacto-vegetarian có nhiều lợi ích về sức khỏe, nhưng cũng có những nhược điểm đáng lưu ý. Các vấn đề như dị ứng sữa, khó khăn trong việc tiêu hóa và vấn đề đạo đức xung quanh việc tiêu thụ sữa từ động vật là những yếu tố cần xem xét khi áp dụng chế độ ăn này. Những người theo các trường phái ăn chay khác, đặc biệt là thuần chay và thực dưỡng, có thể tránh sữa và các sản phẩm từ sữa vì những lý do này.

Ăn chay có trứng sữa Ovo-Lacto Vegetarian

Một chế độ ăn chay gộp chung Ovo và Lacto là chế độ Ovo-Lacto Vegetarian, tức là  ăn chay kết hợp có cả sữa và trứng, đảm bảo không sử dụng thịt, hải sản, cá, gia cầm, mỡ, chất làm đông (gelatin). Hầu như những người theo nhóm này là người Mỹ theo Đạo Phật hoặc các nhóm nhân đạo phản đối việc sát hại động vật khác. 
Việc ăn trứng và sữa giúp cung cấp một lượng protein và các dưỡng chất thiết yếu như vitamin B12, canxi có thể thiếu trong các chế độ ăn chay hoàn toàn không có sản phẩm động vật (như thuần chay). Một số người chọn chế độ ăn này vì họ không muốn tham gia vào việc giết hại động vật, nhưng vẫn muốn duy trì một chế độ ăn phong phú và đủ dinh dưỡng
Nguồn gốc
  • Chế độ ăn Ovo-Lacto Vegetarian có nguồn gốc từ Ấn Độ và được phát triển trong bối cảnh các tôn giáo lớn như Hindu giáo và Phật giáo
  • Phổ biến nhất ở phương Tây, xuất hiện từ các nhánh Thiên Chúa giáo khuyến khích ăn chay nhưng vẫn cho phép tiêu thụ sữa và trứng.
  • Ở Việt Nam, chế độ ăn Ovo-Lacto Vegetarian không phổ biến rộng rãi như các hình thức ăn chay khác mà người ăn chay chủ yếu tiêu thụ thực phẩm từ thực vật
Ăn chay có trứng sữa Ovo-Lacto Vegetarian
Ưu điểm
  • Việc tiêu thụ trứng và sữa giúp bổ sung các dưỡng chất quan trọng mà nhiều chế độ ăn thuần chay có thể thiếu, chẳng hạn như protein, canxi, vitamin B12, và vitamin D nên ít rủi ro thiếu hụt vi chất hơn thuần chay.
  • Giảm nguy cơ mắc một số bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường type 2, và một số loại ung thư.
  • Chế độ ăn này dễ duy trì vì các sản phẩm như trứng và sữa rất phổ biến và dễ tìm
Nhược điểm
  • Có thể làm tăng mức cholesterol xấu trong máu khi tiêu thụ quá nhiều gây ra các vấn đề về tim mạch và sức khỏe tổng thể
  • Vẫn có thể gây dị ứng sữa hoặc trứng.
  • Không phù hợp với người muốn ăn chay tuyệt đối vì lý do môi trường hoặc bảo vệ động vật.
  • Mặc dù việc tiêu thụ trứng và sữa không yêu cầu giết mổ động vật, nhưng quá trình sản xuất sữa và trứng vẫn có thể ảnh hưởng đến động vật. Các con bò cái, sau khi sinh con, không được nuôi dưỡng con mình và bị ép sản xuất sữa liên tục. Trong khi đó, con gà mái, sau khi đẻ trứng, có thể bị giết hoặc bị loại bỏ vì không có giá trị kinh tế.
=> Ovo-Lacto Vegetarian là một trong các trường phái ăn chay hợp lý cho những người không muốn tiêu thụ thịt và cá nhưng vẫn muốn duy trì một chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất từ trứng và sữa. Chúng cung cấp dưỡng chất thiết yếu, hỗ trợ sức khỏe đồng thời dễ duy trì. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều có thặng dư và quá lạm dụng và các sản phẩm động vật.

Ăn chay theo chế độ thực dưỡng

Các trường phái ăn chay kể trên điều có những nhược điểm nhất định gây tác động đến đạo đức và động vật. Chế độ ăn chay thực dưỡng một phương pháp ăn uống bắt nguồn từ Nhật Bản, không quan trọng bạn ăn thực phẩm nào mà nó đặc biệt chú trọng đến tính chất tự nhiên của thực phẩm. 
Đây không chỉ đơn thuần là một cách ăn uống, mà còn là một triết lý sống giúp duy trì cân bằng cơ thể và sức khỏe tinh thần. Được dựa trên nguyên tắc âm dương hài hòa, chọn lựa thực phẩm tự nhiên, ít qua chế biến và phù hợp với thể trạng của từng người. Không giống như các chế độ ăn chay thông thường, thực dưỡng không chỉ quan tâm đến việc loại bỏ thực phẩm động vật, mà còn nhấn mạnh cách chế biến, cách ăn và sự kết hợp thực phẩm sao cho mang lại lợi ích tốt nhất cho sức khỏe.
Ăn chay thực dưỡng bắt nguồn từ Nhật Bản và được tiên sinh George Ohsawa (Nhật Bản), phát triển vào đầu thế kỷ 20. Chứng minh rằng chế độ ăn này giúp cân bằng cơ thể, tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật. Từ đó mà phương pháp ăn này đã được phát triển thêm và phổ biến ra thế giới, đặc biệt là ở các quốc gia phương Tây. Đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. 
Ăn chay theo chế độ thực dưỡng
Khác với các trường phái ăn chay, thực dưỡng không chỉ đơn thuần loại bỏ thịt cá, mà còn tập trung vào sự cân bằng âm dương. Trong khi các trường phái như thuần chay (Vegan), lacto-ovo vegetarian chủ yếu phân loại theo có hay không sử dụng sữa, trứng, thì thực dưỡng lại đi sâu vào bản chất của thực phẩm, chọn những gì tự nhiên, ít chế biến và mang lại lợi ích cao nhất cho sức khỏe. Trong khi ăn chay thuần yêu cầu loại bỏ hoàn toàn tất cả các sản phẩm động vật, ăn thực dưỡng linh hoạt hơn và cho phép tiêu thụ trứng và sữa, nhưng phải là sản phẩm từ gà nuôi tự nhiên và sữa dê thay vì sữa bò. Trứng gà ta và sữa dê không chỉ bổ dưỡng mà còn ít bị ảnh hưởng bởi hóa chất và hormone, mang lại lợi ích dinh dưỡng vượt trội. Mỗi thực phẩm đều có tính chất nhất định, như trứng và sữa bò mang tính âm, trong khi sữa dê lại mang tính dương. Vì thế, việc tiêu thụ các sản phẩm này trong chế độ thực dưỡng sẽ được điều chỉnh và kết hợp với các thực phẩm khác để duy trì sự cân bằng âm dương trong cơ thể. Chế độ thực dưỡng chính là hướng đến sự trung hòa giữa hai yếu tố này, giúp cơ thể luôn duy trì trạng thái khỏe mạnh và thanh nhẹ.
Nên khi ăn chay bạn thể áp dụng theo thực dưỡng và linh hoạt điều chỉnh thực phẩm sao cho phù hợp với nhu cầu mục đích ăn chay của bản thân mà không lo tổn hại sức khoẻ (Theo tín ngưỡng, tôn giáo và đối tượng thực phẩm). Nó chỉ là một phương pháp nhấn mạnh việc chọn lựa thực phẩm và kết hợp đảm bảo tính quân bình nên không gây ảnh hưởng đến các vấn đề kiêng kỵ, hay đạo đức
Chế độ ăn chay thực dưỡng mang lại nhiều lợi ích vượt trội:
  • Tăng cường sức khỏe tiêu hóa: Thực phẩm nguyên cám như gạo lứt, yến mạch, hạt kê chứa nhiều chất xơ giúp cải thiện tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và hỗ trợ đường ruột.
  • Thanh lọc cơ thể, thải độc tự nhiên: Thực dưỡng loại bỏ hoàn toàn thực phẩm chế biến sẵn, dầu mỡ công nghiệp, giúp cơ thể loại bỏ độc tố, cải thiện chức năng gan, thận.
  • Duy trì cân nặng: Không cần ăn kiêng khắc nghiệt, thực dưỡng giúp bạn duy trì vóc dáng khỏe mạnh một cách tự nhiên nhờ thực phẩm giàu dinh dưỡng, ít calo nhưng no lâu.
  • Ổn định đường huyết và huyết áp: Gạo lứt và các loại đậu hạt có chỉ số đường huyết thấp, giúp kiểm soát tiểu đường và giảm nguy cơ bệnh tim mạch.
Chế độ ăn chay thực dưỡng mang lại nhiều lợi ích vượt trội:
Muốn áp dụng thực dưỡng hiệu quả, bạn cần tuân theo một số nguyên tắc quan trọng:
  • Chọn thực phẩm tự nhiên, hữu cơ, hạn chế tối đa thực phẩm chế biến công nghiệp, thực phẩm tinh chế (bột mì trắng, đường tinh luyện, sữa bò). Ưu tiên ngũ cốc nguyên cám (gạo lứt, yến mạch,...), rau củ theo mùa, thực phẩm lên men tự nhiên (natto, tương miso,..).
  • Cách chế biến đơn giản, giữ nguyên giá trị dinh dưỡng. Không sử dụng bột ngọt, đường hóa học, thay thế bằng gia vị tự nhiên như tương miso, nước tương tamari, muối biển Đề Gi tự nhiên, đường phèn, bột nêm quân bình,....
  • Luôn ghi nhớ cách ăn là ăn chậm nhai kỹ để thưởng thức món ăn và tiêu hóa tốt hơn
  • Uống nước đúng cách, không uống nước đá, nước ngọt, nước có ga, cà phê, nước trái cây hay đồ uống có cồn mà thay vào đó là trà gạo lứt, trà bancha, trà thảo mộc giúp cơ thể cân bằng âm dương.
Sự khác biệt giữa chế độ ăn chay thực dưỡng và các trường phái ăn chay khác 
  • Có chế độ ăn uống rõ ràng, thực dưỡng không phải tín ngưỡng, tâm linh mà là một phương pháp sống thực tế thông qua thức ăn để đạt được sự quân bình âm dương, có sức khỏe có tinh thần tốt.  
  • Thực phẩm chính là gạo lứt, đề cao các thức ăn toàn phần, hạn chế việc chế biến, nguồn gốc tự nhiên, ưu tiên ăn thức ăn tại nơi mình sống và theo mùa vì Ohsawa tin rằng vạn vật trời đất sinh ra là để tương hỗ lẫn nhau, bổ sung âm dương cho nhau. 
  • Một điểm khác nhau cơ bản là ăn chay thực dưỡng thường có mục đích rõ ràng là hưởng đến sức khoẻ và hỗ trợ điều trị bệnh tật từ đó con người sẽ kéo dài được tuổi thọ và sống lâu hơn. Điều này đã được chứng minh tại Nhật Bản, nơi có tỷ lệ dân số già cao nhất thế giới nhưng tuổi thọ trung bình lại thuộc hàng cao nhất. Vì phần lớn người cao tuổi ở Nhật, thường lựa chọn thực dưỡng toàn phần nên vẫn khỏe mạnh dù tuổi đã cao và ít mắc các bệnh mãn tính. 
  • Những trời hợp mất quân bình áp dụng ăn chay thực dưỡng chỉ cần nhớ 2 nhóm thực phẩm cơ bản là những thực phẩm nên ăn trong câu số 5 và những thực phẩm cần tránh trong câu số 3, để đảm bảo được cơ thể phục hồi và lập lại quân bình nhanh chóng. 
  • Ăn chay thực dưỡng là giải pháp thanh lọc cơ thể sau thời gian dài chúng ta ăn sai, để áp dụng hiệu quả cần sự kiên trì áp dụng cả đời, không phải chỉ ăn cho đến khi hết bệnh. Vì khi quay về lối sống cũ bệnh sẽ tái phát và khó hồi phục hơn. Những người mới áp dụng sẽ rất dễ từ bỏ nhưng khi đồng hành cùng chuyên gia và những người có kinh nghiệm bạn sẽ dễ vượt qua giai đoạn đầu và mọi chuyện sẽ dần trở nên dễ dàng và dễ giải quyết hơn. Thay vì ăn chay một mình, hãy tham gia các câu lạc bộ thực dưỡng, nhóm cộng đồng (CLB100 - Cộng đồng Lối sống thuận tự nhiên) để cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi kiến thức mới và tạo động lực cho bản thân. Khi có sự đồng hành, hành trình ăn chay thực dưỡng sẽ trở nên dễ dàng và ý nghĩa hơn. 
Thực dưỡng không chỉ là một chế độ ăn mà còn là một lối sống. Không phải chỉ đơn thuần thay đổi thực phẩm, mà quan trọng là cách bạn kết nối với thiên nhiên, lắng nghe cơ thể và trân trọng từng bữa ăn. Người theo chế độ ăn chay thực dưỡng thường chọn cách sống tối giản, chú trọng đến tâm trí và cảm xúc. Họ không ăn quá vội vàng, không chạy theo thực phẩm công nghiệp, mà dành thời gian tận hưởng hương vị tự nhiên của từng món ăn. Chính điều này giúp họ không chỉ khỏe mạnh hơn về thể chất mà còn thanh thản hơn về tinh thần nên lối sống này phù hợp với tất cả mọi người, đặc biệt là người trẻ hiện đại muốn “phòng bệnh hơn chữa bệnh” 
=> Chế độ ăn chay thực dưỡng có thể giúp khắc phục các nhược điểm của các chế độ ăn chay khác bằng cách linh hoạt hơn trong việc tiêu thụ các sản phẩm động vật, như trứng và sữa, nhưng vẫn chú trọng đến chất lượng sản phẩm và tính âm dương của thực phẩm. Phương pháp ăn này không quá nghiêm ngặt như thuần chay nhưng vẫn đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng từ thực phẩm tự nhiên.
=> Xem thêm: Ăn thực dưỡng có phải là ăn chay không?
chế độ ăn chay thực dưỡng
Mỗi trường phái ăn chay đều có ưu và nhược điểm riêng, tùy vào mục đích cá nhân mà có thể lựa chọn hình thức phù hợp. Nếu muốn ăn chay nghiêm ngặt, có thể chọn thuần chay hoặc thực dưỡng. Nếu muốn duy trì sức khỏe ổn định mà vẫn ăn chay, có thể chọn các trường phái khác. Ăn chay là tự nguyện và không bắt buộc bạn áp dụng quá nghiêm ngặt nên tùy vào sở thích, thể trạng cơ thể hay tình hình sức khỏe mà lựa chọn cho phù hợp. 
Ăn chay ngày nay dường như ngày càng phổ biến bởi những tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe và cuộc sống. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ nguồn gốc, ý nghĩa của việc ăn chay và đặc điểm của những trường phái ăn chay. Việc hiểu và nắm rõ về các trường phái ăn chay này sẽ giúp bạn dễ dàng áp dụng phương pháp, cách lựa chọn thực đơn ăn chay phù hợp, hiệu quả với mình. Đối với Tiến Khang, phương pháp ăn chay thực dưỡng là giải pháp tối ưu, vì khi bạn đã biết cách ăn uống lành mạnh, chỉ cần thay đổi một chút thói quen và lựa chọn thực phẩm phù hợp là sẽ có một cơ thể khỏe mạnh và cuộc sống vui vẻ. Niềm vui của con người không chỉ đến từ việc ăn uống, mà còn là cách chúng ta nhận thức về thế giới xung quanh. Hãy đừng quá quan trọng việc ăn chay hay ăn mặn, mà hãy chú trọng đến cảm xúc và sự tận hưởng trong mỗi bữa ăn!
Xem các bài viết hữu ích khác tại:
=> Sự khác nhau giữa ăn chay ngày xưa và ăn chay ngày nay
=> Bí quyết chọn ngũ cốc ăn chay giúp tăng cường sức khoẻ và ngăn ngừa bệnh tật
=> Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Nấu 12 Món Chay Thực Dưỡng Tốt Cho Sức Khỏe
Chia sẻ bài viết
Tags
Có thể bạn quan tâm
Về đầu
Hệ thống đang xử lý
Thông tin liên hệ của quý khách đã được gửi đến cho chúng tôi. Chúng tôi sẽ nhanh chóng tiếp nhận và phản hồi thông tin cho quý khách trong thời gian thích hợp nhất. Đóng